Mua bán và Sáp nhập M&A dự án

M&A (mergers and acquisitions) là quá trình mua lại, sáp nhập hoặc hợp tác giữa hai hoặc nhiều công ty để tăng trưởng, tăng cường năng lực cạnh tranh, tạo ra giá trị cho các cổ đông và khách hàng của họ. Khi một dự án M&A liên quan đến tài sản lớn, quy mô của nó có thể lớn và phức tạp hơn.

Việc thực hiện một dự án M&A tài sản lớn bao gồm các bước sau:

• Xác định mục tiêu M&A: Bạn cần xác định rõ mục tiêu của dự án M&A, bao gồm các tiêu chí như kích thước, ngành nghề, định giá và chiến lược phát triển.
• Nghiên cứu thị trường và các đối thủ cạnh tranh: Bạn cần phân tích thị trường, xem xét các đối thủ cạnh tranh và đánh giá tiềm năng phát triển của mục tiêu M&A.
• Đánh giá giá trị tài sản: Bạn cần đánh giá giá trị tài sản của công ty mục tiêu để xác định giá trị thực của dự án M&A.
• Thương lượng và ký kết thỏa thuận: Bạn cần thương lượng với chủ sở hữu của công ty mục tiêu để đạt được thỏa thuận về giá cả và điều kiện thực hiện M&A. Sau khi đạt được thỏa thuận, bạn cần ký kết hợp đồng M&A chính thức.
• Thực hiện dự án M&A: Sau khi ký kết hợp đồng, bạn cần thực hiện dự án M&A theo kế hoạch đã đề ra và quản lý rủi ro trong quá trình thực hiện.
• Hội nhập và tăng trưởng sau M&A: Bạn cần phối hợp với công ty mục tiêu để hội nhập hoạt động và tăng trưởng sau khi thực hiện M&A.

Để thành công trong một dự án M&A tài sản lớn, bạn cần có kiến thức về lĩnh vực kinh doanh liên quan, kinh nghiệm quản lý dự án và khả năng thương lượng tốt. Bạn cũng cần sử dụng các công cụ và phương pháp phân tích hiệu quả để đánh giá và quản lý rủi ro trong quá trình M&A.

Các lợi ích của một dự án M&A có thể bao gồm:

• Tăng trưởng nhanh chóng: M&A có thể giúp các công ty tăng trưởng nhanh chóng bằng cách mua lại hoặc sáp nhập với các công ty hoặc tài sản có tiềm năng tăng trưởng cao.
• Tăng cường vị trí thị trường: M&A có thể giúp các công ty tăng cường vị trí thị trường của mình bằng cách mua lại hoặc sáp nhập với các công ty cạnh tranh hoặc các công ty hoạt động trong các ngành hàng tương tự.
• Tăng cường sức mạnh cạnh tranh: M&A có thể giúp các công ty tăng cường sức mạnh cạnh tranh của mình bằng cách sáp nhập hoặc mua lại các công ty có kỹ năng hoặc công nghệ mới.
• Tiết kiệm chi phí: M&A có thể giúp các công ty tiết kiệm chi phí bằng cách tận dụng các lợi ích kinh tế của việc kết hợp hoạt động và chia sẻ các nguồn lực.

Tuy nhiên, việc thực hiện một dự án M&A cũng có thể gặp phải các rủi ro và thách thức, bao gồm:

• Rủi ro về tài chính: M&A có thể gặp phải rủi ro tài chính do giá trị tài sản không phù hợp hoặc mức độ nợ quá cao.
• Rủi ro về hợp pháp: M&A cần phải tuân thủ các quy định pháp lý liên quan đến việc mua lại hoặc sáp nhập các công ty hoặc tài sản.
• Thách thức về quản lý: M&A có thể gặp phải thách thức về quản lý do việc kết hợp các hoạt động và nguồn lực giữa các công ty khác nhau.
• Thách thức về văn hóa doanh nghiệp: M&A có thể gặp phải thách thức về văn hóa doanh nghiệp do sự khác biệt trong các giá trị, mục tiêu và phong cách quản lý giữa các công ty khác nhau.

Vì vậy, trước khi quyết định thực hiện một dự án M&A, các bên cần phải cân nhắc và đánh giá kỹ lưỡng các lợi ích, rủi ro và thách thức liên quan đến giao dịch.

Theo một khảo sát mới nhất từ Nhóm Nghiên cứu Diễn đàn M&A Việt Nam (MAF Research) và Viện Nghiên cứu Đầu tư và Mua bán Sáp nhập (CMAC Institute), các chuyên gia đã đưa ra nhiều dự báo khác nhau về giá trị thị trường M&A tại Việt Nam năm 2021. Hầu hết các dự báo đều rất thận trọng trước tình hình hồi phục của thị trường sau đại dịch.

Kết quả khảo sát cho thấy, 42% số người tham gia dự đoán giá trị thị trường sẽ dao động từ 3 đến 4 tỷ USD, trong khi 26% có cái nhìn lạc quan hơn với dự báo từ 4 đến 5 tỷ USD. Ngược lại, 24% người khảo sát tỏ ra thận trọng và chỉ dự đoán giá trị thị trường sẽ đạt khoảng 3 tỷ USD. Đặc biệt, chỉ có 8% tin rằng giá trị thị trường M&A sẽ vượt qua con số 5 tỷ USD.

Tất cả thông tin chi tiết về Mua bán và Sáp nhập (M&A) tại Việt Nam đã được SaigonLand tổng hợp và phân tích trong bài viết dưới đây. Để hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng và xu hướng phát triển của thị trường M&A, quý doanh nghiệp có thể tham khảo thêm.

1. Mua bán, sáp nhập doanh nghiệp (M&A) là gì?

Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A – viết tắt của Mergers and Acquisitions) là quá trình sáp nhập và mua bán các doanh nghiệp trên thị trường thông qua các giao dịch tài chính và vốn. Đây là một chiến lược kinh doanh hiệu quả, đem lại lợi ích cho cả hai bên tham gia giao dịch.

Thay vì thành lập công ty con để mở rộng quy mô, việc sáp nhập doanh nghiệp thông qua M&A giúp tiết kiệm chi phí và thời gian. Lợi ích của M&A bao gồm:

• Đối với bên mua: Không cần phải tốn công tìm kiếm dự án mới hay lo thủ tục hành chính phức tạp. Bên mua có thể tận dụng ngay thị trường tiêu thụ, nhân lực và tài sản sẵn có của doanh nghiệp đã sáp nhập.
• Đối với bên bán: Khi sáp nhập với một công ty lớn hơn hoặc ngang cấp, giá trị thương hiệu và danh tiếng của doanh nghiệp sẽ gia tăng. Những công ty mới thành lập cũng có thể phát triển nhanh chóng khi kết hợp với một doanh nghiệp lớn và uy tín.

Đặc biệt, với các doanh nghiệp nhỏ hoặc đang gặp khó khăn, M&A mở ra cơ hội xoay chuyển tình thế, thoát khỏi tình trạng khủng hoảng tài chính và tránh nguy cơ phá sản. Tuy nhiên, để đạt được thành công trong các thương vụ M&A, cần có sự đánh giá kỹ lưỡng về tình hình tài chính, thị trường và khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp mục tiêu. Mọi yếu tố phải được kiểm tra và rà soát kỹ càng nhằm mang lại kết quả tốt nhất cho cả hai bên.

2. Các Hình Thức Sáp Nhập Doanh Nghiệp Phổ Biến

Mặc dù luật pháp hiện hành chưa có quy định chi tiết về các hình thức sáp nhập doanh nghiệp, nhưng có thể phân loại dựa trên đặc điểm và tính chất của hoạt động sáp nhập thành 6 nhóm chính như sau:

2.1 Sáp nhập doanh nghiệp dựa vào mục đích

Sáp nhập doanh nghiệp có thể được phân loại thành 5 hình thức chính:

• Sáp nhập ngang: Giữa các doanh nghiệp cùng lĩnh vực và cạnh tranh trực tiếp, chia sẻ thị trường và phân khúc khách hàng.
  Ví dụ: Sáp nhập giữa hai ngân hàng lớn để tạo ra một ngân hàng mạnh hơn.
• Sáp nhập dọc: Diễn ra giữa các doanh nghiệp hoạt động trong cùng chuỗi cung ứng.
  Ví dụ: Sáp nhập giữa nhà sản xuất thực phẩm và nhà cung cấp nguyên liệu.
• Sáp nhập mở rộng thị trường: Kết hợp các công ty kinh doanh sản phẩm, dịch vụ tương tự nhưng ở thị trường khác nhau.
  Ví dụ: Sáp nhập giữa một công ty du lịch Việt Nam và một công ty nước ngoài.
• Sáp nhập mở rộng sản phẩm: Giữa các doanh nghiệp bán sản phẩm khác nhau nhưng có liên quan trong cùng thị trường.
  Ví dụ: Sáp nhập giữa công ty sản xuất xe máy và ô tô.
• Sáp nhập tập đoàn: Kết hợp doanh nghiệp từ nhiều lĩnh vực để tạo tập đoàn đa ngành.
  Ví dụ: Tập đoàn Vingroup mua lại VinFast, VinUniversity, Vinmec,…

2.2 Sáp nhập doanh nghiệp dựa vào chức năng

Có 3 hình thức sáp nhập dựa vào chức năng:

• Sáp nhập ngang: Giữa các công ty cùng ngành để mở rộng thị trường, giảm chi phí cố định.
• Sáp nhập dọc: Diễn ra giữa các công ty trong các giai đoạn khác nhau của quy trình sản xuất.
• Sáp nhập kết hợp: Giữa các công ty ở nhiều lĩnh vực, giảm rủi ro và tăng lợi nhuận từ kinh doanh đa dạng.

2.3 Sáp nhập doanh nghiệp dựa vào chủ thể

Dựa vào các chủ thể tham gia, có hai loại:

• Sáp nhập nội địa: Giữa các công ty trong cùng một quốc gia.
• Sáp nhập quốc tế: Giữa các công ty đa quốc gia, phổ biến trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.

2.4 Sáp nhập doanh nghiệp dựa vào cơ cấu tài chính

Có hai loại sáp nhập:

• Sáp nhập mua: Một doanh nghiệp mua lại doanh nghiệp khác, không hình thành pháp nhân mới.
• Sáp nhập hợp nhất: Kết hợp để tạo pháp nhân mới, các công ty sáp nhập ngừng hoạt động và chuyển tài sản, nợ sang công ty mới.

2.5 Sáp nhập doanh nghiệp dựa vào khía cạnh tài chính

Có thể phân loại thành:

• Thâu tóm cổ phiếu: Mua phần lớn hoặc toàn bộ cổ phiếu của công ty khác để trở thành cổ đông chính.
• Thâu tóm tài sản: Mua lại toàn bộ hoặc một phần tài sản của công ty khác nhằm chuyển quyền sở hữu tài sản.

2.6 Sáp nhập doanh nghiệp dựa vào tính chất

Có hai hình thức:

• Sáp nhập thân thiện: Cả hai bên đồng thuận, mục tiêu là tạo lợi ích chung.
• Sáp nhập thù nghịch: Công ty bị sáp nhập không đồng ý và phản đối, có thể dùng biện pháp pháp lý để chống lại.

3. Các Hình Thức Thực Hiện Mua Bán, Sáp Nhập Doanh Nghiệp (M&A)

Hoạt động Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) hiện nay rất đa dạng với nhiều hình thức khác nhau. Phổ biến nhất bao gồm: góp vốn trực tiếp, mua lại phần vốn góp, sáp nhập, hợp nhất và chia tách doanh nghiệp. Trong đó, góp vốn vào doanh nghiệp và mua lại cổ phần hoặc vốn góp của doanh nghiệp mục tiêu là các hình thức M&A tiêu biểu trên thị trường hiện nay.

3.1 Góp vốn vào doanh nghiệp

Hình thức này liên quan đến việc góp vốn điều lệ đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc mua cổ phần phát hành của công ty cổ phần, với mục đích tăng vốn điều lệ cho doanh nghiệp. Đây là cách mà các nhà đầu tư có thể tham gia vào công ty mà không làm thay đổi quyền sở hữu hiện tại của doanh nghiệp.

3.2 Mua lại phần vốn góp hoặc cổ phần

Đây là hình thức góp vốn trực tiếp, khi nhà đầu tư mua lại phần vốn góp hoặc cổ phần đã phát hành của các thành viên hoặc cổ đông trong công ty. Hình thức này không làm tăng vốn điều lệ, nhưng nó có thể thay đổi cơ cấu sở hữu của doanh nghiệp.

3.3 Sáp nhập doanh nghiệp

Sáp nhập doanh nghiệp là hình thức mà một hoặc nhiều công ty bị sáp nhập vào một công ty khác. Công ty nhận sáp nhập sẽ kế thừa toàn bộ tài sản, quyền và nghĩa vụ của các công ty bị sáp nhập. Sau khi sáp nhập, công ty bị sáp nhập sẽ chấm dứt tồn tại và công ty nhận sáp nhập tiếp tục hoạt động với quy mô lớn hơn.

3.4 Hợp nhất doanh nghiệp

Hợp nhất là hình thức mà hai hoặc nhiều công ty kết hợp thành một công ty mới. Các công ty tham gia hợp nhất sẽ ngừng hoạt động, và một công ty mới sẽ được thành lập, kế thừa toàn bộ tài sản, quyền và nghĩa vụ của các công ty cũ.

3.5 Chia tách doanh nghiệp

Hình thức chia tách doanh nghiệp thường áp dụng cho các công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần. Chia tách giúp giảm quy mô doanh nghiệp, thường để đạt mục tiêu kiểm soát doanh nghiệp dễ dàng hơn.